Falen onder druk
Tag: focus concentratie aandacht quiet eye
Spel of resultaat?
Zelf-handicappen
De 28-jarige Belgische snookerspeler Luca Brecel won al op tienjarige leeftijd een regionaal toernooi bij de mannen. In 2010 werd hij op vijftienjarige leeftijd Belgisch kampioen, en enkele weken later in Boekarest Europees kampioen. Twee jaar later, in 2012, plaatste hij zich als jongste speler ooit voor het WK. Maar het snooker-wonderkind, bijgenaamd ‘the Belgian Bullet’, werd al in de eerste ronde uitgeschakeld. Ook in de vier daaropvolgende keren slaagde hij er niet in om zijn grote belofte in te lossen; het lukte hem in vijf pogingen niet om ook maar één partij op een WK te winnen. Je zou verwachten dat hij bij een volgend WK er alles aan zou doen om de trend te keren: hard trainen, fysiek en mentaal fit worden, goed eten en slapen. Ongelooflijk maar waar, hij deed precies het tegenovergestelde. In 2023, in de weken voorafgaand aan zijn zesde WK “… had hij niet meer dan een kwartiertje getraind …. hij had vooral veel gedronken en FIFA gespeeld.” Een prototypisch voorbeeld van zelf-handicappen.
Lees verder “Zelf-handicappen”Strafschop
In de knock-out fase van het wereldkampioenschap voetbal in Qatar 2022 gingen opvallend veel strafschoppen mis. Logisch, de druk is dan zo hoog; daar kun je niet op trainen. Of toch wel?
Lees verder “Strafschop”Arousal
“Druk, druk, druk”, klinkt het in het hoofd van Femke Bol, die op de Europese Kampioenschappen van 2022 in München een unieke prestatie behaalde door zowel de 400 meter vlak als de 400 meter horden op haar naam te schrijven. Ze heeft het hier over de druk die ze moet uitoefenen op het blok dat ze als het ware moet wegduwen om zichzelf te lanceren voor de race over 400 meter. Door haar aandacht te verplaatsen van de mentale druk in haar hoofd naar de fysieke druk op het startblok, reguleert ze effectief haar arousalniveau: “Ik heb op wedstrijddagen alles het liefst zoveel mogelijk onder controle, zodat ik precies weet wat me te wachten staat. Maar dat is meer omdat ik dan minder stress heb en me volledig op mijn race kan focussen.”
Lees verder “Arousal”Ajax Life Podcast
In deze Ajax Life Podcast (Episode #32) praat ik met @Erol14, @loy_loep en @JordyHaak over de wisselvallige resultaten van Ajax. In hoeverre speelt mentaliteit hierin een rol en wat valt eraan te doen?
Lekker luisteren! http://pod.link/1531482404
Trainer versus Coach
Het verschil tussen een trainer en een coach is dat de trainer zich richt op het boeken van prestatiewinst in de voorbereidingsperiodes terwijl de coach zich richt op het reduceren van prestatieverlies tijdens wedstrijden.
Lees verder “Trainer versus Coach”Epke
Eén van de meest memorabele sportmomenten in de Nederlandse sportgeschiedenis, is de oefening aan de rekstok van Epke Zonderland tijdens de Olympische Spelen in Londen 2012. Hij veroverde daar het goud, wat uniek is voor een Nederlandse turner. In de aanbevelingswaardige serie olympische podcasts van de NOS beschrijft Epke – in gesprek met Henry Schut – hoe hij toewerkt naar zo’n cruciale wedstrijd. Hij legt uit hoe hij zijn concentratie voor en tijdens de uitvoering optimaliseert, waar hij vertrouwen aan ontleent, en hoe hij omgaat met tegenslagen, zoals zijn val in de finale van Beijing in 2008 toen hij ook kanshebber was op een medaille. Aan de hand van zijn spectaculaire olympische finale in 2012 gaat hij in onderstaand fragment (niet helemaal chronologisch weergegeven) dieper in op misschien wel de belangrijkste mentale aspecten van sport en presteren: focus, vertrouwen en veerkracht.
Uitstijgen boven jezelf
Wanneer het doel van sporters is om tijdens belangrijke wedstrijden “boven zichzelf uit te stijgen”, dan zetten ze zichzelf onnodig onder (nog meer) druk. Boven jezelf uitstijgen is namelijk een onhaalbaar doel. Het is wel realistisch om tot het gaatje te gaan, om het maximale uit jezelf te halen, om alles eruit te trekken wat erin zit. Maar het gaat echt niet lukken om op een magische wijze beter te presteren dan wat je op dat moment kunt leveren.
Lees verder “Uitstijgen boven jezelf”Waarden
De kernwaarden van Johan Cruijff (1947-2016), één van de beste voetballers aller tijden, waren aanvallend en creatief spelen, uitgaan van eigen kracht, en lef, branie en flair tonen. Vooral zo wordt hij als voetballer herinnerd; zijn indrukwekkende palmares staat daarbij op de achtergrond. Waarom is het zo belangrijk om je eigen waarden goed te kennen, met name wanneer het spannend wordt en de onzekerheid kan toeslaan? Wat zijn jouw belangrijkste waarden?
Lees verder “Waarden”Zelfregulatie
Golftalent Koen Kouwenaar op Golf.NL: “Mijn ouders steunen me heel erg … maar ik regel bijna alles zelf, deed ik ook al toen ik jonger was. Hoe eerder je zelfstandig en volwassen bent als topsporter, hoe beter. Je hebt vaders die er altijd bij zijn, bij de training, bij de warming-up, dat zou ik niet willen …. sinds drie jaar golf ik fulltime en heb ik echt sprongen gemaakt …. Het gaat duidelijk de goede kant op maar het moet natuurlijk nog veel beter.”
Lees verder “Zelfregulatie”Doelen, Focus en Cirkels
De zes aandachtscirkels, geïntroduceerd door de Duitse hoogleraar en sportpsycholoog Eberspächer, zijn oorspronkelijk bedoeld om problemen met aandacht en focus in kaart te brengen. Echter, diezelfde cirkels bieden een kader om de verschillende typen doelen te specificeren en hiërarchisch te ordenen. Dit impliceert dat doelen niet alleen motiveren; ze kunnen ook afleiden, wat vooral ongewenst is wanneer het er echt op aan komt.
Lees verder “Doelen, Focus en Cirkels”Podcast Drive
In Drive Podcast #11 ben ik de gast van Mark Tuitert, olympische kampioen 1500m, Vancouver 2010.
Lees verder “Podcast Drive”Nadenken
Academische Rede
In het kader van mijn nieuwe leerstoel Sport & Performance Psychology, de eerste in Nederland, hield ik op dinsdag 30 oktober 2018, in de Aula van de Rijksuniversiteit Groningen, een academische rede met als titel Mentale aspecten van sport en presteren. De lichte bewerking van de academische rede is gepubliceerd in tijdschrift De Psycholoog. De video kun je hier bekijken.
Lees verder “Academische Rede”De perfecte race
Het streven naar de perfecte race inspireert, maar sporters die zich uitsluitend met de perfecte race bezighouden, vergroten de kans dat ze uiteindelijk onder hun niveau presteren. Immers, de realiteit is dat de perfecte race, inclusief jouw perfecte race op jouw eigen niveau, zelden wordt gerealiseerd. Het is derhalve belangrijk om daar mentaal op voorbereid te zijn zodat je je bij de eerste de beste tegenslag niet uit het veld laat slaan.
Lees verder “De perfecte race”Ramp
Volgens Zinédine Zidane, drievoudig FIFA wereldvoetballer van het jaar en de huidige trainer (in 2018) van Real Madrid, is het een ramp als Real niet naar de finale van de Champions League gaat.
Wat is de oorzaak van catastrofaal denken? En wat kun je eraan doen?
Lees verder “Ramp” Mentale weerbaarheid
Is het ervaren van ernstige tegenslag, tragedies, of ontsporingen noodzakelijk om uiteindelijk een groot kampioen te worden? Hebben topsporters geleerd om te gaan met onvermijdelijke tegenslagen en frustraties?
Lees verder “Mentale weerbaarheid”
Talent van het jaar
Volgens Serena Williams bepaalt niet het aantal overwinningen de status van kampioenen, maar hoe zij herstellen van tegenslagen. Het leren omgaan met onvermijdelijke nederlagen, waaronder niet-voor-mogelijk-gehouden verliespartijen en debacles, is essentieel voor de ontwikkeling van iedere topsporter, inclusief NGF talent van het jaar 2016 Dewi Weber.
Lees verder “Talent van het jaar”
Kampioen worden
