Stress bij trainer-coaches
Waardering
Acht jaar na zijn debuut op een internationaal toernooi heeft zwemmer Nyls Korstanje zijn grote doorbraak beleefd. Tijdens het WK kortebaan in Boedapest (10-15 december 2024) won hij brons op de 50 meter vlinderslag, zijn eerste individuele medaille op een groot toernooi. Eerder dit jaar zette hij al een indrukwekkende prestatie neer op de Olympische Spelen in Parijs, waar hij in de finale van de 100 meter vlinderslag zijn beste race ooit zwom. Hoewel dat geen medaille opleverde, was het voor hem een belangrijke mijlpaal. In de weken na de Spelen worstelde Korstanje echter met de reacties vanuit de buitenwereld: “…. de buitenwacht ziet het zwart-wit: of je wint een medaille of het is niks. Daar heb ik het mentaal wel even moeilijk mee gehad …. Natuurlijk snap ik dat in topsport alles draait om vergelijken. Maar zaken als progressie boeken, kracht putten uit tegenslagen en mentale veerkracht zijn ook heel waardevol. Helaas heeft de buitenwereld daar vrijwel geen waardering voor.”
Lees verder “Waardering”Ik win, of ik leer
In de sport wordt de slogan “Je wint, of je leert” veelvuldig gebruikt om constructief om te gaan met verlies en faalervaringen. Maar zoals zo vaak klinkt dit eenvoudiger dan het in werkelijkheid is. Mensen hebben over het algemeen moeite om te leren van fouten, mislukkingen en falen. In plaats van te focussen op leren, ligt de nadruk vaak op het herstellen van het gekwetste ego. Werken aan het herstel of het behoud van zelfvertrouwen is niet verkeerd, maar het is zonde als het daarbij blijft. Van falen kun je namelijk veel leren. Dit gebeurt echter niet vanzelf; het vraagt om mentale kracht.
Lees verder “Ik win, of ik leer”Estafette
Ook op de Olympische Spelen in Parijs 2024 bleek Nederland succesvol in de estafette. De vraag die dan regelmatig terugkeert is of ‘de estafette’ een echte teamsport is. Voormalig zwemster Ranomi Kromowidjojo, meervoudig Olympisch en Wereldkampioen op individuele nummers en estafettes, zegt daarover in haar onlangs verschenen boek: “Een estafette is in principe geen echte teamsport, ik zwem nog steeds in m’n eentje”.
TEDx Talk
Mijn TEDx Talk, door het Amerikaanse TED Media Team geselecteerd als ‘Editor’s pick’, staat sinds 5 augustus 2024 online! De keuze voor deze specifieke datum, tijdens de Olympische Spelen in Parijs, was logisch gezien de titel: “Why Olympic athletes don’t need to be perfect”.
Je kunt de video, die is opgenomen op 18 april 2024, bekijken via https://www.youtube.com/watch?v=-ZtiUtzQpsU Lees verder “TEDx Talk”
Olympische mindset
Het is een mythe dat perfectie en ‘boven jezelf uitstijgen’ vereisten zijn om Olympisch goud te behalen. Het komt namelijk zeer zelden voor dat sporters een perfecte race of wedstrijd realiseren. Als sporters zich toch uitsluitend richten op dit inspirerende maar vrijwel onbereikbare doel, presteren ze mogelijk ondermaats op de belangrijke momenten. Vanuit psychologisch perspectief gaat optimaal presteren vooral over het kunnen accepteren van fouten, en taakgericht en kalm blijven. Lees verder “Olympische mindset”
Ambitie
Een strijd op het scherpst van de snede om het hoogst haalbare, dat is wat we mooi vinden als sporters en sportliefhebbers, toch? Maar is de ambitie die daarvoor is vereist wel gezond? Bestaat er zoiets als ‘gezonde ambitie’? Is ambitieloos door het leven gaan gezond?
Lees verder “Ambitie”Falen onder druk
Iedere sporter wil graag een CUP winnen. Maar in een CUP situatie geraken, dat wil niemand. In de sportpsychologie staat CUP namelijk voor ‘Choking Under Pressure’. Wat is dat precies? En hoe kun je falen onder druk voorkomen? Is het te voorkomen?
Lees verder “Falen onder druk”Spel of resultaat?
Zelf-handicappen
De 28-jarige Belgische snookerspeler Luca Brecel won al op tienjarige leeftijd een regionaal toernooi bij de mannen. In 2010 werd hij op vijftienjarige leeftijd Belgisch kampioen, en enkele weken later in Boekarest Europees kampioen. Twee jaar later, in 2012, plaatste hij zich als jongste speler ooit voor het WK. Maar het snooker-wonderkind, bijgenaamd ‘the Belgian Bullet’, werd al in de eerste ronde uitgeschakeld. Ook in de vier daaropvolgende keren slaagde hij er niet in om zijn grote belofte in te lossen; het lukte hem in vijf pogingen niet om ook maar één partij op een WK te winnen. Je zou verwachten dat hij bij een volgend WK er alles aan zou doen om de trend te keren: hard trainen, fysiek en mentaal fit worden, goed eten en slapen. Ongelooflijk maar waar, hij deed precies het tegenovergestelde. In 2023, in de weken voorafgaand aan zijn zesde WK “… had hij niet meer dan een kwartiertje getraind …. hij had vooral veel gedronken en FIFA gespeeld.” Een prototypisch voorbeeld van zelf-handicappen.
Vitality Session
Mentale training draagt niet alleen bij aan betere prestaties op het sportveld. Ook in het gewone leven op kantoor of in privé-situaties kan mentale weerbaarheid en veerkracht het verschil maken. Bijvoorbeeld tijdens belangrijke presentaties, gesprekken of sollicitaties. In een ‘Vitality Session’ van de Topsport Community sprak ik hierover met Pieter van den Hoogenband.
Bekijk de video (31 min) hier
Lees verder “Vitality Session”Boos
Olympisch kampioene Sifan Hassan “… was boos om gemiste wereldtitels in 2015 en 2017. Boos om het moment waarop het nieuws naar buiten kwam dat haar coach Alberto Salazar geschorst is omdat hij dopingreglementen heeft overtreden, namelijk midden in de WK in Doha. Boos om alle vragen die ze daarna kreeg over of ze wel ‘schoon’ liep. Sifan Hassan had haar woorden dagenlang ingeslikt en perste al haar woede eruit in een furieuze, buitenaards snelle race.”
Lees verder “Boos”Strafschop
In de knock-out fase van het wereldkampioenschap voetbal in Qatar 2022 gingen opvallend veel strafschoppen mis. Logisch, de druk is dan zo hoog; daar kun je niet op trainen. Of toch wel?
Lees verder “Strafschop”Arousal
“Druk, druk, druk”, klinkt het in het hoofd van Femke Bol, die op de Europese Kampioenschappen van 2022 in München een unieke prestatie behaalde door zowel de 400 meter vlak als de 400 meter horden op haar naam te schrijven. Ze heeft het hier over de druk die ze moet uitoefenen op het blok dat ze als het ware moet wegduwen om zichzelf te lanceren voor de race over 400 meter. Door haar aandacht te verplaatsen van de mentale druk in haar hoofd naar de fysieke druk op het startblok, reguleert ze effectief haar arousalniveau: “Ik heb op wedstrijddagen alles het liefst zoveel mogelijk onder controle, zodat ik precies weet wat me te wachten staat. Maar dat is meer omdat ik dan minder stress heb en me volledig op mijn race kan focussen.”
Genen
Fysiek heeft ze wel wat van haar ouders meegekregen, denkt Karolien Florijn, Europees kampioen 2022 in de skiff. “Ik heb wel een bepaalde lichaamsbouw die redelijk gunstig is.” De 24-jarige skiffeuse is de dochter van Ronald Florijn die samen met Nico Rienks olympisch kampioen werd met de Holland Acht (Atlanta 1996) en in de dubbeltwee (Seoul 1988). Beide zoons van Nico Rienks en drievoudig Olympiër Harriet van Ettekoven, Ralf en Rik, behaalden zilver op het EK 2022 in de vier zonder. De broer van Karolien, Finn Florijn, maakte daar deel uit van de dubbel-vier. Hun moeder Antje Rehaag werd voor Duitsland wereldkampioen in de acht in 1994. Hebben de Florijnen en Rienksen het talent van hun ouders geërfd? Hoe onderzoek je het effect van genen op het fenotype, ofwel het totaal van alle waarneembare eigenschappen of kenmerken van een persoon?
Meer bewegen
Ben je helemaal klaar met je overgewicht? Met je ontevreden over je lichamelijke conditie? Wil je afvallen? Voel je je stijf en stram? Wil je beter in je vel zitten? Kortom, wil je meer gaan bewegen? Hoe ga je dat dan aanpakken? En als je de eerste stappen hebt gezet, hoe zorg je er dan voor dat je het volhoudt en niet na drie weken weer te veel en te vaak achter je beeldscherm, biertje en bitterballen zit?
Lees verder “Meer bewegen”Tevreden
Vooral topcoaches en topsporters willen altijd sneller, hoger, verder en beter. Betekent dat dat zij nooit tevreden zijn? Jeroen Otter, bondscoach van de succesvolle Nederlandse shorttrackers, beaamt dit: “Ik ben nooit tevreden … Er is geen enkele manier waarop ik mezelf tevreden kan stellen.” Is dat problematisch? Heb je dan nog wel plezier in wat je doet?
Lees verder “Tevreden”Ajax Life Podcast
In deze Ajax Life Podcast (Episode #32) praat ik met @Erol14, @loy_loep en @JordyHaak over de wisselvallige resultaten van Ajax. In hoeverre speelt mentaliteit hierin een rol en wat valt eraan te doen?
Lekker luisteren! http://pod.link/1531482404
Ontregelen
Bij de terugkeer van Louis van Gaal als bondscoach in 2021, haalt Georginio Wijnaldum desgevraagd herinneringen op aan de voorbereidingen op het WK van 2014. Ook toen was Van Gaal bondscoach:“…. bij kleine partijtjes floot hij expres niet. Hij schreeuwde dat ik moest omschakelen en ik liet me even gaan. Hij nam me apart en zei waarom hij dat had gedaan.” Waarom vertonen trainers dit irritante gedrag eigenlijk? Wat willen ze ermee bereiken?
Lees verder “Ontregelen”Trainer versus Coach
Het verschil tussen een trainer en een coach is dat de trainer zich richt op het boeken van prestatiewinst in de voorbereidingsperiodes terwijl de coach zich richt op het reduceren van prestatieverlies tijdens wedstrijden.
Lees verder “Trainer versus Coach”Emoties
In de sport, maar ook in andere situaties, wordt iemand als geëmotioneerd gezien als er een brok in de keel verschijnt, als de ogen vochtig worden, als er tranen vloeien, als er wordt gehuild. Maar welke specifieke emotie ligt daaraan ten grondslag? Waarom hebben we überhaupt emoties? Zijn emoties functioneel?
Plezier
Simone Biles, beste turnster aller tijden, tijdens de olympische spelen van Tokio: “Ik heb altijd plezier en voel me altijd goed voor een wedstrijd of toernooi. Maar vandaag niet: “I was like: no, the mental’s not there.” Daarom moet ik vandaag voor mezelf kiezen en trek ik me terug uit de landenwedstrijd.”
Is plezier in de sport zo belangrijk?
Lees verder “Plezier”Podcast FysioMatties
Op 16 juli kwamen FysioMatties Patrick Verhagen en Bart Damen langs in Groningen waar we aflevering 37 van hun podcast-serie hebben opgenomen. Natuurijk hebben we gesproken over de mentale aspecten van sport en presteren, met name over mentale weerbaarheid, omgaan met afleidingen, focus en aandacht, scenario-ontwikkeling, doelen en waarden, en talentontwikkeling.
Je kunt de podcast beluisteren via (onder meer) Spotify of the Apple Podcast App.
Epke
Eén van de meest memorabele sportmomenten in de Nederlandse sportgeschiedenis, is de oefening aan de rekstok van Epke Zonderland tijdens de Olympische Spelen in Londen 2012. Hij veroverde daar het goud, wat uniek is voor een Nederlandse turner. In de aanbevelingswaardige serie olympische podcasts van de NOS beschrijft Epke – in gesprek met Henry Schut – hoe hij toewerkt naar zo’n cruciale wedstrijd. Hij legt uit hoe hij zijn concentratie voor en tijdens de uitvoering optimaliseert, waar hij vertrouwen aan ontleent, en hoe hij omgaat met tegenslagen, zoals zijn val in de finale van Beijing in 2008 toen hij ook kanshebber was op een medaille. Aan de hand van zijn spectaculaire olympische finale in 2012 gaat hij in onderstaand fragment (niet helemaal chronologisch weergegeven) dieper in op misschien wel de belangrijkste mentale aspecten van sport en presteren: focus, vertrouwen en veerkracht.
Boek
De digitale versie van mijn boek ‘Focus, vertrouwen, veerkracht, en andere mentale aspecten van sport en presteren’ is nu ook GRATIS online beschikbaar via https://books.ugp.rug.nl/index.php/ugp/catalog/book/79
Dit is mogelijk gemaakt door een nieuw fonds voor open access boeken dat begin 2022 is ingesteld door de Rijksuniversiteit Groningen. Het OA-boekenfonds is bedoeld om de publicatie van wetenschappelijke open access boeken te stimuleren.
Het gedrukte exemplaar is te bestellen via https://www.sportsmedia.nl/focus-vertrouwen-veerkracht.html
Verliezen van jezelf
De afgelopen drie jaar won schaatser Patrick Roest bijna alle 5 kilometer races waar hij aan de start verscheen, behalve wanneer het een Wereldkampioenschap Afstanden betrof. Drie jaar op rij greep hij naast het WK goud. Zijn commentaar na zijn laatste poging in Heerenveen: “Wat pijn doet is dat je weet dat je beter kunt”. Met andere woorden, verliezen van een ander is buitengewoon vervelend, maar wat nog meer pijn doet, is verliezen van jezelf.
Lees verder “Verliezen van jezelf”Zelf-effectiviteit
Zwemtalent Kenzo Simons, wereldrecordhouder 50 meter vrije slag kortebaan voor junioren (tot en met achttien jaar), heeft zich nog niet gekwalificeerd voor de Olympische Spelen: “Ik ben nog jong en krijg nu een jaar extra om mezelf sterker te maken. Vergeleken met vorig jaar moet ik nog twee tienden sneller zwemmen. Dat lijkt weinig, maar op de 50 meter vrije slag is dat heel veel, elke honderdste van een seconde is al veel. Maar ik weet zeker dat ik het kan halen.”
Lees verder “Zelf-effectiviteit”Uitstijgen boven jezelf
Wanneer het doel van sporters is om tijdens belangrijke wedstrijden “boven zichzelf uit te stijgen”, dan zetten ze zichzelf onnodig onder (nog meer) druk. Boven jezelf uitstijgen is namelijk een onhaalbaar doel. Het is wel realistisch om tot het gaatje te gaan, om het maximale uit jezelf te halen, om alles eruit te trekken wat erin zit. Maar het gaat echt niet lukken om op een magische wijze beter te presteren dan wat je op dat moment kunt leveren.
Lees verder “Uitstijgen boven jezelf”Podcast Topsport Topics
In de tweede aflevering van de Topsport Topics Podcast spreek ik met Willem-Paul Wiertz over het omgaan met prestatiedruk. We hebben het onder meer over competitie als zero-sum situatie, over motivatie, dromen, doelen, coaching, scenario’s en mentale vaardigheden, en natuurlijk over control the controllables.
Ga voor de Podcast naar https://soundcloud.com/bob-winter-957646472/topsport-topics-podcast-2
Toeschouwers
Na de corona-lockdown zijn in de Duitse Bundesliga ondertussen (2 juni 2020) vier competitierondes gespeeld zonder publiek. In andere Europese landen, waaronder Engeland, Spanje en Italië, wordt de competitie halverwege juni 2020 hervat. Wat zijn de effecten van het spelen in een stadion zonder toeschouwers op het eindresultaat?
Lees verder “Toeschouwers”Louis van Gaal
In aflevering 6 van de VI PRO-serie Historische Interviews staat Louis van Gaal centraal. Het is zijn eerste grote verhaal als hoofdtrainer bij Ajax. Toevallig had ik in 1991, de week voor het betreffende interview, een ontmoeting met assistent-trainer Louis van Gaal, en met Leo Beenhakker, zijn voorganger als hoofdtrainer bij Ajax. Dit is de anekdote.
Black Mamba
Sporters die mentaal sterk zijn beschikken over het vermogen om ook de allerbeste versie van zichzelf te zijn onder omstandigheden die (1) stressvol zijn, zoals bij prestatiedruk, toenemende spanning, en tegenslag; (2) suboptimaal zijn, zoals bij pijntjes, vermoeidheid en weerstand; (3) afleidend zijn, zoals een kritisch publiek, lawaai, en negatieve gedachten. Om met dit soort omstandigheden om te gaan creëerde Kobe Bryant een alter ego: The Black Mamba, en werd zodoende mentaal nog veel sterker.
Lees verder “Black Mamba”Controle, onverstoorbaarheid en Stoïcijnse filosofie
“Puur focussen op dat wat je kunt controleren. Al het andere onbelangrijk proberen te maken”, aldus Pepijn Lijnders, voormalig hoofdtrainer van NEC en assistent-trainer van Jürgen Klopp bij Liverpool FC. Een wijze uitspraak. “Control the Controllables“ is misschien wel het belangrijkste principe in de hedendaagse sportpsychologie. Maar hoe hedendaags is dit principe eigenlijk?
Lees verder “Controle, onverstoorbaarheid en Stoïcijnse filosofie”
Waarden
De kernwaarden van Johan Cruijff (1947-2016), één van de beste voetballers aller tijden, waren aanvallend en creatief spelen, uitgaan van eigen kracht, en lef, branie en flair tonen. Vooral zo wordt hij als voetballer herinnerd; zijn indrukwekkende palmares staat daarbij op de achtergrond. Waarom is het zo belangrijk om je eigen waarden goed te kennen, met name wanneer het spannend wordt en de onzekerheid kan toeslaan? Wat zijn jouw belangrijkste waarden?
Lees verder “Waarden”Trainer
Trainer en sportcoach van het jaar 2008 Robin van Galen: “Bij het trainen van atleten staat de ontwikkeling wat mij betreft voorop. Je probeert de sporter simpelweg beter te maken op bijvoorbeeld technisch, tactisch, fysiek of mentaal vlak. Je probeert in je trainingen je sporters uit te dagen met afwisselende oefenstof die natuurlijk weer gerelateerd is aan je meerjarenplan.”
Zelfregulatie
Golftalent Koen Kouwenaar op Golf.NL: “Mijn ouders steunen me heel erg … maar ik regel bijna alles zelf, deed ik ook al toen ik jonger was. Hoe eerder je zelfstandig en volwassen bent als topsporter, hoe beter. Je hebt vaders die er altijd bij zijn, bij de training, bij de warming-up, dat zou ik niet willen …. sinds drie jaar golf ik fulltime en heb ik echt sprongen gemaakt …. Het gaat duidelijk de goede kant op maar het moet natuurlijk nog veel beter.”
Lees verder “Zelfregulatie”Van sporter naar coach
“Een goed paard maakt nog geen goede ruiter.” Co Adriaanse, voormalig eredivisie-voetballer en voetbalcoach, sprak deze gevleugelde woorden in 2004 toen Marco van Basten, die toen nog uitsluitend een indrukwekkende palmares als voetballer had, bondscoach van het Nederlands elftal werd. Vertaald naar het heden: zou het een goed idee zijn om Wesley Sneijder, Robin van Persie of Dirk Kuijt aan te stellen als bondscoach?
Routines
Een golfer die een oefenswing maakt, een basketbalteam dat handshakes doet voor iedere wedstrijd, een sprintster die een dansje doet vlak voor de race, een rugbyteam dat de Haka uitvoert, een volleybalster die drie keer de bal stuit voor iedere service. Waarom doen sporters dit? Wat is het nut van zo’n vaste routine? Of is het nutteloos bijgeloof?
Leven na de topsport
Als je je met ziel en zaligheid hebt ingezet voor je sport, wie ben je dan nog als het ophoudt? Hoe kunnen topsporters de overgang naar “het normale leven” soepeler laten verlopen? Of is het leven na de topsport niet zo heel veel anders?
Lees verder “Leven na de topsport”Doelen, Focus en Cirkels
De zes aandachtscirkels, geïntroduceerd door de Duitse hoogleraar en sportpsycholoog Eberspächer, zijn oorspronkelijk bedoeld om problemen met aandacht en focus in kaart te brengen. Echter, diezelfde cirkels bieden een kader om de verschillende typen doelen te specificeren en hiërarchisch te ordenen. Dit impliceert dat doelen niet alleen motiveren; ze kunnen ook afleiden, wat vooral ongewenst is wanneer het er echt op aan komt.
Lees verder “Doelen, Focus en Cirkels”Levenslessen
Voor (jeugd)sporters is het teleurstellend en zuur als ze uiteindelijk het beoogde (topsport) niveau niet halen. Maar ook dan is het niet allemaal voor niets geweest. Immers, door het beoefenen van hun sport verwerven sporters belangrijke basisvaardigheden en competenties die ten goede komen aan hun algemene persoonlijke ontwikkeling en maatschappelijk functioneren. Daar hebben ze de rest van hun leven profijt van.
Lees verder “Levenslessen”Podcast Drive
In Drive Podcast #11 ben ik de gast van Mark Tuitert, olympische kampioen 1500m, Vancouver 2010.
Nadenken
Academische Rede
In het kader van mijn nieuwe leerstoel Sport & Performance Psychology, de eerste in Nederland, hield ik op dinsdag 30 oktober 2018, in de Aula van de Rijksuniversiteit Groningen, een academische rede met als titel Mentale aspecten van sport en presteren. De lichte bewerking van de academische rede is gepubliceerd in tijdschrift De Psycholoog. De video kun je hier bekijken.
Lees verder “Academische Rede”Passie
Passie lijkt een voorwaarde te zijn om ergens heel goed in te worden: in een sport, op het werk, als ondernemer, of in de kunst. Maar wat is “passie” eigenlijk? Leidt passie inderdaad tot positieve uitkomsten? En zo ja, hoe ontstaat “passie”? Waarom heeft de één het wel, en de ander niet?
De perfecte race
Het streven naar de perfecte race inspireert, maar sporters die zich uitsluitend met de perfecte race bezighouden, vergroten de kans dat ze uiteindelijk onder hun niveau presteren. Immers, de realiteit is dat de perfecte race, inclusief jouw perfecte race op jouw eigen niveau, zelden wordt gerealiseerd. Het is derhalve belangrijk om daar mentaal op voorbereid te zijn zodat je je bij de eerste de beste tegenslag niet uit het veld laat slaan.
Lees verder “De perfecte race”Scenario
“Alle scenario’s kunnen nu de prullenbak in.” Ook bij voetbalwedstrijden hoor je dit regelmatig, bijvoorbeeld bij een tegendoelpunt in de eerste minuut, of het geblesseerd uitvallen van de sterspeler tijdens de warming-up. Alsof je die scenario’s van tevoren niet kunt bedenken. En niet alleen dat. Je kunt ook van tevoren oplossingen bedenken voor als je met de gevreesde gebeurtenis, ontwikkeling, of uitkomst wordt geconfronteerd.
Uitnodiging
In het kader van mijn nieuwe leerstoel “Sport & Performance Psychology” houd ik op dinsdag 30 oktober 2018, 16.15u. in de Aula van de Rijksuniversiteit Groningen, een academische rede met als titel Mentale aspecten van sport en presteren.
Lees verder “Uitnodiging”Seks
Ontspanningstechnieken kunnen sporters helpen om effectief om te gaan met de onvermijdelijke spanningen. Hoe zit het eigenlijk met seks? Seks ontspant en ontlaadt. Maar ga je er ook beter door presteren?
Ramp
Volgens Zinédine Zidane, drievoudig FIFA wereldvoetballer van het jaar en de huidige trainer (in 2018) van Real Madrid, is het een ramp als Real niet naar de finale van de Champions League gaat.
Wat is de oorzaak van catastrofaal denken? En wat kun je eraan doen?
Huldiging
Annouk van der Weijden mag eigenlijk niet ontbreken bij de huldiging op Paleis Noordeinde. Immers, in PyeongChang 2018 was zij misschien wel de beste in het beste uit zichzelf halen. Maar ja, dat boeit de gemiddelde toeschouwer niet. Die is uitsluitend geïnteresseerd in winnaars: atleten die ook anderen hebben verslagen, niet alleen zichzelf. Dus geen huldiging voor Annouk. Zo werkt dat in de topsport.
PyeongChang
Op de olympische spelen wil je als atleet niet onder je kunnen presteren. De atleten die keihard hebben getraind om hun topniveau te bereiken èn op het moment suprême prestatieverlies weten te beperken, zijn de ware olympisch kampioenen. Wat zijn de oorzaken van prestatieverlies?
Negatieve gedachten
Negatief denken. Iedere sporter kent het, weet dat het gebeurt, wil niet dat het gebeurt, maar het gebeurt toch. Negatieve gedachten horen er gewoon bij; ze zijn onvermijdelijk. De kunst is om op tijd de knop om te zetten en terug de keren naar het hier en nu. Ofwel, richt je op het juiste moment op datgene wat je moet doen. Niet door te proberen de negatieve gedachten te verdringen, maar door zonder oordeel te accepteren dat de gedachten er zijn.
Lees verder “Negatieve gedachten”Doping
De meningen over het gebruik van doping in de (top)sport lopen sterk uiteen. Dit bleek onlangs weer in het TV programma Pauw waarin de olympisch kampioenen Jacques Brinkman en Mark Tuitert met elkaar hierover in debat gingen. Sommigen pleiten voor het stoppen met het huidige dopingbeleid, anderen maken zich sterk voor 100% Dope Free presteren. Welke argumenten worden hiervoor gebruikt? Waarom gebruiken sommige sporters wel doping en anderen niet? Hoeveel sporters gebruiken eigenlijk doping?
Lees verder “Doping”Teamgeest
Naast gebrek aan kwaliteit is één van de verklaringen voor de teloorgang van het Nederlands voetbalelftal het ogenschijnlijke gebrek aan teamgeest, strijdlust, en samenwerken. Wat kun je in tijden van crisis doen om de teamgeest te versterken?
Lees verder “Teamgeest”
Prestatiedruk
Na afloop van de U.S. Open finale 2016 onthulde de 32-jarige Zwitserse toptennisser Stan Wawrinka hoe nerveus en gespannen hij zich voelde vlak voor de finale. Hoe gaan sporters om met de onvermijdelijke spanning en prestatiedruk?
Lees verder “Prestatiedruk”
90% mentaal
“Sport is 90% mentaal.” Dit is natuurlijk klinkklare onzin. Of toch niet? Of …
NB Het PodBlog, ofwel de gesproken versie van dit blog, is te beluisteren via het SportScience.blog videokanaal: https://youtu.be/DcvvNhrMxfM
Lees verder “90% mentaal”
Winnen
Op de Wereldkampioenschappen 2017 in Boedapest zwom Ranomi Kromowidjojo een geweldige tijd op de 100 meter vrije slag. Desondanks leverde dit “slechts” een vijfde plaats op, waardoor ze zich hardop afvroeg: “Wanneer ben je nou tevreden? Als je goud wint of als je je beste race zwemt?”
Lees verder “Winnen”
Momentum
In de finale van de 146e editie van The Open wist winnaar Jordan Spieth een negatief psychologisch momentum om te zetten in een positief momentum. Hoe doe je dat? Wat veroorzaakt een psychologisch momentum?
Lees verder “Momentum”
Perfectionisme
Is het streven naar perfectie een goede mentale eigenschap voor een sporter? Wat bepaalt of perfectionisme je helpt of in de weg staat?
Lees verder “Perfectionisme”
Ouders
Hoe word en blijf je een “ondersteunende ouder”? De essentie is: je kind het gevoel geven van onvoorwaardelijke acceptatie, steun en liefde. Of je kind nu wint of verliest, minder in sport gaat investeren of helemaal stopt met sporten, dat zou voor de relatie tussen ouder en kind niets uit moeten maken. Ofwel, gedraag je (verbaal en nonverbaal) primair als ouder, niet als trainer of coach.
Lees verder “Ouders”
Excuses
Excuses worden in het algemeen niet goed ontvangen door de buitenwereld (pers, publiek, supporters). Dat is onder meer het gevolg van systematische denkfouten. Zo schrijven we ons eigen falen vaker toe aan externe factoren dan andermans falen.
Lees verder “Excuses”
Motivatie
Motivatie, wat is dat eigenlijk? Geïllustreerd door citaten van Michael Jordan, de beste basketballer aller tijden, wordt uiteengezet wat motivatie inhoudt.
Lees verder “Motivatie”
Kalmte
Bijna iedereen gunt Sergio Garcia zijn allereerste en dik verdiende major titel die hij ook nog eens won op 9 april, de geboortedag van zijn idool Seve Ballasteros! We hebben ook kunnen zien dat excellente golfers relatief gemakkelijke putts op belangrijke momenten kunnen missen. Een concrete techniek die in dit verband kan helpen is de zogenoemde “Quiet Eye” (QE) techniek.
Lees verder “Kalmte”
Overtuiging
Wenen, 12 oktober 2019: De eerste marathon onder de 2 uur is een feit. Kipchoge was ervan overtuigd dat het mogelijk moest zijn, en dat hij degene was die het moest gaan doen.
Lees verder “Overtuiging”Visualiseren
Door via al je zintuigen de situatie zo specifiek mogelijk “voor te beleven”, optimaliseer je de kans om automatisch het juiste te voelen, te denken en te doen wanneer de situatie zich daadwerkelijk voordoet.
Lees verder “Visualiseren”
Vergelijkingen met anderen
Waarom vergelijken sporters zich met anderen? Welke motieven liggen hieraan ten grondslag?
Lees verder “Vergelijkingen met anderen”
Tussen de oren
“Ik ben niet ziek of zo, maar alles wat ik doe, klopt niet met hoe ik me voel. Ik voel me heel krachtig, maar ik zwem niet hard”. Waarom zijn atleten op het moment suprême niet altijd in staat om datgene te brengen waartoe zij wel in staat zijn?
Lees verder “Tussen de oren”
Mentale weerbaarheid
Is het ervaren van ernstige tegenslag, tragedies, of ontsporingen noodzakelijk om uiteindelijk een groot kampioen te worden? Hebben topsporters geleerd om te gaan met onvermijdelijke tegenslagen en frustraties?
Lees verder “Mentale weerbaarheid”
Talent
Hebben mensen die uitzonderlijke prestaties leveren een aangeboren talent? Of is juist oefening en hard werken doorslaggevend voor succes?
Lees verder “Talent”
Niet verliezen
Waar denk je aan bij “niet verliezen”? Precies, aan verliezen. En als je als sporter aan één ding NIET wilt denken, dan is het aan verliezen. Immers, de kans op een nederlaag wordt daardoor aanzienlijk groter.
Lees verder “Niet verliezen”Mazzel
Talent, vaardigheid, hard werken, een goede voorbereiding, concentratie, motivatie, etc. zijn voorwaarden voor een goed resultaat, die niet altijd onderscheidend genoeg zijn wanneer het er echt om gaat. Zonder mazzel vaart niemand wel.
Lees verder “Mazzel”Welke voetbaltalenten halen het (niet)?
Welke voetbaltalenten halen het (niet)? Welke factoren verklaren excellente sportprestaties? Talent? Intensieve doelgerichte training onder deskundige begeleiding? Mentale aspecten?
Lees verder “Welke voetbaltalenten halen het (niet)?”
In gesprek met jezelf (Self-Talk)
In de documentaire “I am Bolt” is te zien hoe Usain Bolt zich via Self-Talk mentaal voorbereidde op zijn belangrijkste race van 2015. Self-Talk betreft spontane interacties met jezelf (“Wat is dit?“) en het bewust op jezelf inpraten (“Nog even doorzetten“). Werkt het ook?
Lees verder “In gesprek met jezelf (Self-Talk)”
Broeder-rivaliteit
Eind 2016 deed zich in de tenniswereld het unieke feit voor dat twee broers tegelijkertijd de #1 posities op de ATP wereldranglijsten bezetten. Andy and Jamie Murray waren respectievelijk #1 in het enkel- en dubbelspel. Zijn zij dankzij, of ondanks elkaar zo goed geworden?
Lees verder “Broeder-rivaliteit”
Talent van het jaar
Volgens Serena Williams bepaalt niet het aantal overwinningen de status van kampioenen, maar hoe zij herstellen van tegenslagen. Het leren omgaan met onvermijdelijke nederlagen, waaronder niet-voor-mogelijk-gehouden verliespartijen en debacles, is essentieel voor de ontwikkeling van iedere topsporter, inclusief NGF talent van het jaar 2016 Dewi Weber.
Lees verder “Talent van het jaar”
Kampioen worden
Het nastreven van doelen is een mentale vaardigheid die kan helpen om het maximale uit je mogelijkheden te halen. Maar zijn doelen altijd effectief? Succesvolle atleten vertalen hun dromen in procesdoelen die door eigen inspanningen zijn te realiseren.
Lees verder “Kampioen worden”
Veerkracht
