Ontspanningstechnieken kunnen sporters helpen om effectief om te gaan met de onvermijdelijke spanningen. Hoe zit het eigenlijk met seks? Seks ontspant en ontlaadt. Maar ga je er ook beter door presteren?
Competitieve sporters zoeken de spanning op. Immers, in competitie zijn houdt per definitie in dat de gewenste uitkomst onzeker is, wat zorgt voor wedstrijdspanning en mentale druk. Naarmate de belangen toenemen (promotie, degradatie, kwalificatie, prijzen, geld, roem, etc.), zal de spanning verder toenemen. Voor sporters is het cruciaal om hier effectief mee om te kunnen gaan. In eerdere blogs heb ik mentale technieken besproken die daarbij kunnen helpen, waaronder doelen stellen, visualiseren, self-talk, streefgericht denken, Quiet Eye, arousal management, negatieve gedachten accepteren, en disfunctionele kerngedachten aanpakken.
In dit rijtje mogen ontspanningstechnieken niet ontbreken. Immers, welke ervaren sporter zal niet het belang erkennen van het kunnen ontspannen vòòr en tijdens wedstrijden? Uit eigen ervaring weten de meesten dat naar muziek luisteren, bewust ademhalen, een game spelen, een boek lezen, een wandeling maken, een dutje doen, een terrasje pikken, een uitje met vrienden, etc. meestal een positieve uitwerking hebben op de concentratie, vitaliteit, stemming, eet- en slaapgedrag, sociaal functioneren, en uiteindelijke op de sportprestatie. Ook wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van ademhalingstechnieken, yoga, meditatie, autogene training en progressieve relaxatie laat positieve effecten zien op prestatie-indicatoren.
Hoe zit het eigenlijk met seks? Ga je daardoor beter presteren?
Seks (“all the way”) is inderdaad een effectieve ontspanningstechniek. Een orgasme leidt tot meer dopamine, endorfine en oxytocine in het lichaam. Dit gaat gepaard met gevoelens van euforie, kalmte en verbondenheid, die al snel plaatsmaken voor een ontspannen gevoel. Daarbij lijkt seks het testosteron-gehalte te verhogen. Meer testosteron gaat gepaard met meer spierkracht, agressie en vitaliteit, en derhalve betere sportprestaties. Een probleempje dat mannen hebben is dat ze direct na de seks slaperig en slap zijn. Dit wordt aangeduid als de refractaire periode, die overigens varieert in lengte van enkele minuten bij jonge mannen, tot hooguit een uur of twee bij oudere mannen. Vrouwen hebben daar geen last van. Seks vlak voor een wedstrijd lijkt dus voor mannen een minder goed idee, maar alleen al om praktische redenen zal dat sowieso niet heel vaak voorkomen.
In een recent overzichtsartikel naar seks en sportprestaties wordt geconcludeerd dat seks tot enkele uren voor de wedstrijd een negatief fysiologisch effect kan hebben. Een vrijpartij kost namelijk ook energie, alhoewel de vereiste hoeveelheid niet moet worden overdreven. Als de veilige marge van 10-12 uur wordt aangehouden, dan is er geen enkele aanwijzing dat seks gemiddeld genomen een negatief effect heeft op fysiologische testresultaten, en derhalve ook niet op sportprestaties. Voor de duidelijkheid: er zijn ook geen overtuigende aanwijzingen dat seks net als andere ontspanningstechnieken een positieve invloed heeft op sportprestaties.
Maar een gemiddeld effect, of eigenlijk de afwezigheid daarvan, zegt weinig over het effect op de individuele sporter. Een gemiddelde van nul betekent dat seks negatief, niet, of positief kan werken, afhankelijk van persoon, situatie, sport en tijdstip. Het is dus eigenlijk hetzelfde als met bijna alle interventies: sporters moeten zelf experimenteren en zodoende leren en ervaren of iets voor hen werkt of niet. Maar waarschijnlijk is het vooral een kwestie van (bij)geloof. Als je net als Ronaldo gelooft dat seks (ruim) voor de wedstrijd goed voor je is, dan zal het je uiteindelijk ook helpen. Geloof je daarentegen, net als Mohammad Ali, dat je door seks je motivatie, scherpte en gretigheid verliest, dan is de kans groot dat dat ook daadwerkelijk gebeurt. De zelfvervullende voorspelling (Self-fulfilling prophecy) is een minder omstreden determinant van sportprestaties dan seks voor de wedstrijd.
Verder lezen?
Sexual Activity before Sports Competition: A Systematic Review – Stefani et al. (2016)
Video: