Epke

Eén van de meest memorabele sportmomenten in de Nederlandse sportgeschiedenis, is de oefening aan de rekstok van Epke Zonderland tijdens de Olympische Spelen in Londen 2012. Hij veroverde daar het goud, wat uniek is voor een Nederlandse turner. In de aanbevelingswaardige serie olympische podcasts van de NOS beschrijft Epke – in gesprek met Henry Schut – hoe hij toewerkt naar zo’n cruciale wedstrijd. Hij legt uit hoe hij zijn concentratie voor en tijdens de uitvoering optimaliseert, waar hij vertrouwen aan ontleent, en hoe hij omgaat met tegenslagen, zoals zijn val in de finale van Beijing in 2008 toen hij ook kanshebber was op een medaille. Aan de hand van zijn spectaculaire olympische finale in 2012 gaat hij in onderstaand fragment (niet helemaal chronologisch weergegeven) dieper in op misschien wel de belangrijkste mentale aspecten van sport en presteren: focus, vertrouwen en veerkracht.

…. Voor de rekstokfinale op de Olympische Spelen in Londen 2012 voelde ik de druk en de verwachting wel … mijn prestaties in de jaren daarvoor maakte dat ik een kanshebber was voor de medailles, mogelijk ook voor de gouden medaille … daar krijg ik wel energie van, maar als je niet oppast, wordt het too much. Vlak voordat we de arena ingingen (20 minuten voordat ik aan de rekstok hing), liet ik mijn focus even los. Ik hoorde het publiek, het enthousiasme, en liet het even binnenkomen. Ik dacht toen ook aan alle mensen die thuis voor de buis zullen zitten … 

Over focus:

…. maar ik kreeg toen trillende handen en ben daarom weer snel in m’n coconnetje gaan zitten, met m’n focus op m’n oefening. Je hebt het dan wel onder controle. Ik kon m’n focus snel weer terug vinden. 

Henry Schut: Wat gebeurt er dan met je? Wat denk je in die 45 seconden dat je die oefening doet?

Eigenlijk alleen die oefening. Dat is een trucje dat ik heb, door de oefening gewoon in m’n hoofd af te spelen en door te nemen. Visualiseren is daar een mooi woord voor. Dat is een trucje eigenlijk om de rest te vergeten. Natuurlijk krijg je dingen mee. Ik hoorde aan de reacties van het publiek dat de andere turners hoge scores haalden. Toch gaat het ‘t ene oor in, en het andere uit. Dan is het ook OK … 

… En tijdens de oefening zelf is het uitsluitend de focus op wat je moet doen. Er was één moment dat ik de drie vluchtelementen haalde en dat ik besefte dat dat nog maar net goed ging en dat ik blij was dat ik nog aan de rekstok hing. De drie elementen gingen niet helemaal zoals ik had gepland, ik wist dat het kantje boord was. Dat is iets wat keihard binnenkomt, maar meteen weer moet lozen omdat je daarna weer een fout kunt maken en dan heb je het allemaal voor niks gedaan. Dus gelijk weer doorgaan, vergeten en door naar de volgende elementen …. (‘Register, Release, Re-focus‘).

… Ik denk dat ik het goed voor mekaar had om niet te denken aan de gouden plak. En daar wil ik ook helemaal niet aan denken. Niet in de voorbereiding, maar ook niet op het moment zelf. Ik ben eigenlijk alleen maar bezig om de oefening te halen, dus totaal niet met m’n concurrenten bezig willen zijn want dat geeft alleen maar negatieve druk. Ik kon dat goed van me afzetten.

Henry Schut: Dat moet je wel kunnen.

Over vertrouwen:

Ja, maar dat heeft me ook heel wat jaren gekost om dat zo goed te kunnen. Het is iets dat ergens wel in je zit, maar je moet het ook echt ontwikkelen. En er ook bewust van zijn dat je dat niet wilt weten, niet mee bezig wilt zijn. En dat je een trucje hebt, in mijn geval visualiseren, dat helpt om je af te zonderen van de rest, om het op die manier voor elkaar te krijgen …

… Het belangrijkste is dat je plezier hebt in de training, want daar ben je de meeste dagen van het jaar mee bezig: trainen, trainen, trainen. Als je dat niet meer leuk vindt, dan gaat het ook niet lukken om op het hoogste niveau mee te doen … mijn grootste drive is een droomoefening doen waarvan ik weet dat ik die kan. Dat is een sterkere drive dan een medaille.

Over veerkracht:

… In 2008, toen ik er van af viel, was ik veel te veel bezig met de mitsen en maren …. Ik twijfelde daar in de lucht … en greep mis. Dat is puur omdat je dan bezig bent met allerlei dingen, met alternatieven, gedachten dat het niet goed gaat, met aanpassen …. Die twijfel was wel echt een leermoment. Dat was in mijn beleving een grote omslag in mijn carrière. Het is voor mij een hele harde, maar ook een hele goede les geweest: hoe ik moet omgaan met een finale-oefening …. Op een gegeven moment kom je heel bewust achter dingen, van zo moet het dus niet; ik moet het anders gaan benaderen.

Momenteel traint Epke voor zijn vierde Olympische Spelen die dit jaar (2021) in Tokio zullen plaatsvinden. Daar wil hij zijn droomfinale gaan turnen. Ook die finale vereist weer een unieke benadering. Immers, veel dingen zijn weer anders, zoals de wedstrijdomstandigheden, zijn privé-situatie, zijn fysieke gesteldheid, de wetenschap dat het zijn laatste optreden is als topturner, etc. 

Maar hoe dan ook, qua focus, vertrouwen en veerkracht zit het wel goed. 

xxxx

Meer lezen over focus, vertrouwen, veerkracht en andere mentale aspecten van sport en presteren? 

👉 https://www.sportsmedia.nl/focus-vertrouwen-veerkracht.html

👉 https://www.sportscience.blog

Video: Epke Zonderland pakt Olympisch Goud in Londen in 2012

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *