Over SportScience.blog

Ik ben hoogleraar Sport & Performance Psychology aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), het Expertisecentrum Talentontwikkeling, en Sport Science & Innovation Groningen (SSIG). Na mijn studie Psychologie aan de RUG (1987) ben ik gepromoveerd in Nijmegen (1990). Vanaf 1994 ben ik weer terug op mijn Alma Mater waar ik in 2003 hoogleraar Psychologie werd, niet alleen in Groningen, maar ook voor één dag in de week in Nijmegen (tot 2005). In 2004 hield ik aan de RUG mijn oratie (of inaugurele rede) met als onderwerp Vlammen en Afbranden. In 2017 werd ik de eerste hoogleraar Sportpsychologie in Nederland. In het kader van deze nieuwe leerstoel hield ik in 2018 een academische rede met als titel Mentale aspecten van sport en presteren. De video kun je hier bekijken.

Aan de RUG geef ik onder meer de Engelstalige cursussen Sport and Performance Psychology (3e jaar Bachelor Psychologie) en Competence and Motivation. Deze laatste cursus is onderdeel van ons MSc programma Talent Development and Creativity. Eén van de vragen die daarin centraal staat betreft de mentale aspecten van presteren, in de sport context, maar ook op het werk en in het onderwijs. Een overzicht van mijn wetenschappelijke publicaties op dit gebied, en aangrenzende gebieden, kun je vinden op mijn RUG homepage. Meer informatie over mijn werk en betrokkenheid vind je op de volgende pagina’s:

Op basis van mijn onderwijs en onderzoek ben ik eind 2016 begonnen met met SportScience.blog. Doel van dit blog is de mentale aspecten van sport en presteren toegankelijker te maken voor een breed publiek.

SportScience.blog kun je ook volgen via LinkedIn, Instagram, Facebook en Twitter, en via deze accounts: Instagram en Facebook.

Ik richt me op de mentale aspecten van sport en presteren vanwege mijn passie voor de sport waar ik van jongs af aan actief in ben, als deelnemer en volger. In competitieverband ben ik actief geweest in judo, voetbal, waterpolo, volleybal en tennis. De laatste jaren speel ik competitie golf (handicap rond de 7) voor de Noord-Nederlandse Golf & Country Club. Daarnaast heb ik diverse andere sporten beoefend (of beoefen nog steeds), zoals basketbal, korfbal, badminton, hardlopen, zwemmen, (kwart) triatlon, squash, schaken, bridge, jeu de boules, schaatsen en skiën.

Beide interesses (sport en psychologie) vormen de basis van mijn kennis en expertise omtrent de mentale aspecten van sport en presteren, die ik graag met studenten en een breder publiek wil delen. Uitgangspunt van mijn blogs en columns is de wetenschappelijke kennis omtrent een bepaald onderwerp die ik beknopt probeer over te brengen, veelal via een aansprekend voorbeeld.

Mentale vaardigheden zijn belangrijk, maar presteren in de sport is vanzelfsprekend afhankelijk van veel meer factoren, waaronder de fysieke, technische en tactische vaardigheden van de sporter, maar ook toeval, pech en geluk. Interessant is dat de rol van mentale vaardigheden breed wordt erkend, maar de bereidheid om daarmee aan de slag te gaan is soms minder sterk aanwezig. Mogelijke reden hiervoor zijn:

  1. De ongrijpbaarheid van mentale factoren. Ze zitten onzichtbaar verstopt tussen de oren en zijn alleen indirect meetbaar, bijvoorbeeld via een vragenlijst.
  2. De verwevenheid van mentale factoren met onze persoonlijkheid. Evaluaties en oordelen over mentale factoren zijn daardoor ook evaluaties en oordelen over wie we zijn. Een oordeel over wie we zijn (bijvoorbeeld mentaal kwetsbaar) wordt veelal als bedreigender ervaren dan een oordeel over wat we doen of kunnen (bijvoorbeeld technisch weinig begaafd).
  3. De verwachting dat weten gelijk staat aan kunnen, en kunnen gelijk staat aan doen. Echter, net als bij een technische vaardigheid wordt een mentale vaardigheid niet beter als we niet doelgericht en onder deskundige begeleiding oefenen. Als we een technische vaardigheid niet oefenen, dan weten we dat we niet beter worden. Echter, wanneer het om een mentale vaardigheid gaat, hopen en verwachten veel atleten dat die vanzelf vooruitgaat (“gewoon beter concentreren”, “volgende keer meer ontspannen”, “niet meer denken aan verliezen”, etc.).
  4. De aanname dat mentale factoren vooral via een goede fysieke gesteldheid en goede resultaten positief worden beïnvloed; mentale aspecten zouden daarom geen speciale aandacht nodig hebben. Echter, het probleem is dat de fysieke conditie niet altijd optimaal is (terwijl er toch gepresteerd moet worden) of dat de resultaten tegenvallen. Hoe ga je daar mee om? Wat moet je doen om weer te gaan winnen? Mentale factoren zijn in zo’n situatie vaak doorslaggevend.

Met SportScience.blog wil ik laten zien dat mentale factoren alomtegenwoordig zijn in de wereld van sport en presteren, en minder mysterieus zijn dan vaak wordt gedacht. Natuurlijk zijn mentale factoren als motivatie, concentratie en commitment minder eenduidig vast te stellen dan uithoudingsvermogen, traptechniek en kracht. Maar mentale vaardigheden als doelen stellen, structuur aanbrengen, doorzetten en loslaten, een positief gevoel oproepen, keuzes maken, drijfveren aanspreken, etc. zijn concreet en trainbaar, net als technische en tactische vaardigheden.

Maar bovenal vind ik het gewoon leuk om blogs en columns te schrijven die voor een breed publiek interessant en leuk zijn om te lezen, en iets oproepen als “Zo had ik het nog niet bekeken”, “Zou best zo kunnen werken”, “Leuk onderzoek, hebben we wat aan”, of “Ga ik ook eens proberen”.

Mijn SportScience blogs verschijnen ook op andere platforms, of zijn via andere sites te benaderen. De links zijn:

Je reactie (Like of geschreven reactie) wordt zeer op prijs gesteld. En vergeet je niet aan te melden als volger via LinkedIn, Instagram, Facebook of Twitter. Je krijgt dan automatisch bericht als er een nieuwe column verschijnt.

Waardeer je de SportScience.blogs? Hoeveel is het lezen van de blogs jou waard? Je kunt een zelfgekozen bedrag op een veilige manier doneren via https://www.sportscience.blog/donatieformulier 

Video: Over mentale aspecten van sport en presteren gesproken …