Huldiging

Annouk van der Weijden

Annouk van der Weijden mag eigenlijk niet ontbreken bij de huldiging op Paleis Noordeinde. Immers, in PyeongChang 2018 was zij misschien wel de beste in het beste uit zichzelf halen. Maar ja, dat boeit de gemiddelde toeschouwer niet. Die is uitsluitend geïnteresseerd in winnaars: atleten die ook anderen hebben verslagen, niet alleen zichzelf. Dus geen huldiging voor Annouk. Zo werkt dat in de topsport.

De medaillewinnaars van de Para- en Olympische Spelen van PyeongChang 2018 worden volgende week op Paleis Noordeinde ontvangen en gehuldigd. De wetten van de topsport zijn hard: geen medaille, geen uitnodiging, geen huldiging.

Inderdaad, topsport gaat om winnen en prijzen. Voor toeschouwers, zoals publiek, journalisten en analisten, is sport leuk en aantrekkelijk omdat er altijd winnaars en verliezers zijn waarover mooie verhalen verteld en geschreven kunnen worden. Als de één niet wint, dan wint de ander wel, en achteraf kunnen er verklaringen en redenen worden gegenereerd en besproken waarom de één wel, en de ander niet heeft gewonnen.

Atleten zelf hebben een ander perspectief; zij zijn uitvoerders, geen toeschouwers. Voor hen is maar één ding van belang: hun eigen prestatie. Natuurlijk is ook voor atleten winnen het ultieme doel. Maar dat betekent niet noodzakelijkerwijs dat winnen hun enige drijfveer is, althans, wanneer het duurzame, mentaal sterke atleten betreft. Bij hen draait de motivatie vooral om de intrinsieke drijfveer om goed, beter, nog beter, en nòg beter worden. Dat is de basisvoorwaarde, maar vanzelfsprekend geen garantie, voor goede resultaten zoals een olympische medaille.

Als je door hard trainen (in potentie) beter bent dan ooit, moet je dat natuurlijk nog wel even op het juiste moment laten zien, zoals tijdens een race op de olympische spelen. Het is misschien tegen-intuïtief, maar vooral dan moet je niet bezig zijn met winnen, prijzen, of andere uitkomsten. Alle aandacht en concentratie moet uitgaan naar wat je moet doen om je beste prestatie ooit te leveren. Anders gezegd, mentaal sterke atleten zijn gericht op het optimaal uitvoeren van hun taken, het allerbeste uit zichzelf halen, maximaal presteren (en liefst nog beter), en niets laten liggen. Wat hun geleverde prestatie uiteindelijk waard is, zien ze achteraf wel. Winst of verlies heb je namelijk niet in eigen hand; je bent afhankelijk van wat je tegenstanders doen. De kunst is om je daar niet door te laten afleiden.

Het verschil in belang en perspectief tussen toeschouwer (“Wat ik wil zien is winst, verlies, bloed, zweet, en tranen”) en uitvoerder (“Ik wil het beste uit mezelf halen”) wordt perfect geïllustreerd door het korte interview dat NOS verslaggever Jeroen Stekelenburg had met Nederlands kampioen allround 2018 Annouk van der Weijden vlak voor haar 5000 meter race in PyeongChang 2018:

Van der Weijden: “Ik wil gewoon een hele goeie rit rijden en een hele goede tijd neerzetten. Wat dat dan waard is, dat zie ik achteraf wel.”

Stekelenburg: “Wat maakt je dan tevreden? Is dat die goeie rit, of is dat toch gewoon heel plat het eindresultaat?”

Van der Weijden: “Als ik tijdens m’n rit m’n goede focus kan pakken en m’n taken goed uitvoer. Als ik dat de hele rit goed kan blijven doen, dan kan ik daar tevreden over zijn.”

Stekelenburg: “Dat zegt iedereen, maar je wilt toch gewoon een medaille?”

Van der Weijden: “Tuurlijk, tuurlijk, maar daar heb ik geen invloed op verder.”

Mogelijk geïnspireerd door het nummer Live in the Moment verbeterde Annouk met deze taakgerichte focus in PyeongChang op 31-jarige leeftijd, in haar laatste en beste seizoen ooit, haar kersverse persoonlijke record van 6.56,41 met 2,24 seconden: 6.54,17. Deze tijd reed ze voor de dweilpauze. We hebben allemaal kunnen zien dat na de dweilpauze, met een nagelbijtende Annouk en haar familie op de tribune, drie concurrenten (waaronder winnaar Esmee Visser) onder haar tijd door gingen, waardoor ze op die ondankbare 4e plek eindigde, net buiten de medailles.

Atleten hebben geen controle over de prestaties van hun tegenstanders, en dus ook niet over winst en verlies, maar je kunt wel controleren hoe je op niet-controleerbaar factoren reageert. Ook dat deed Annouk voorbeeldig. Natuurlijk waren er tranen, natuurlijk baalde ze en was ze enorm teleurgesteld omdat ze vierde was geworden op 0,2 seconden van de derde plaats, en natuurlijk was ze gefrustreerd dat ze net geen medaille had gewonnen en niet naar de huldiging op Paleis Noordeinde mocht. Maar om uiteindelijk te beoordelen of ze het goed of slecht had gedaan, kijken mentaal sterke atleten als Annouk uitsluitend naar de factoren waarop ze zelf invloed hadden, dus naar hun taakuitvoering: “Heb ik gedaan wat ik moest doen? Heb ik dat optimaal gedaan? Heb ik ergens wat laten liggen?” En daarom was Annouk ook terecht trots op haar prestatie. Onder de grootste druk heeft ze het allerbeste uit zichzelf gehaald; ze kan zichzelf helemaal niets verwijten.

En dat laatbloeier Annouk mentaal sterk is bewees ze enkele weken later nog eens op het wereldkampioenschap (WK) allround in het sfeervolle Olympisch Stadion te Amsterdam. Ondanks de teleurstellende vierde plaats had haar geweldige rit in PyeongChang 2018 wellicht haar overtuiging in eigen kunnen bevestigd. Ze realiseerde in Amsterdam haar beste resultaat ooit: een derde plek op het WK allround 2018.

Annouk mag daarom eigenlijk niet ontbreken bij de huldiging op Paleis Noordeinde. Immers, in PyeongChang 2018 was zij misschien wel de beste in het beste uit zichzelf halen. Maar ja, dat boeit de gemiddelde toeschouwer niet. Die is uitsluitend geïnteresseerd in winnaars: atleten die ook anderen hebben verslagen, niet alleen zichzelf. Dus geen huldiging voor Annouk. Zo werkt dat in de topsport.

Verder lezen?

Williams, K. J. (2013). Goal setting in sports. In E. A. Locke, & G. P. Latham (Eds.), New developments in goal setting and task performance (pp. 375-396). New York: Routledge.

Video: Van der Weijden sluit carrière af met brons: beste prestatie ooit

https://nos.nl/video/2221682-van-der-weijden-sluit-carriere-af-met-brons-beste-prestatie-ooit.html

3 gedachten aan “Huldiging”

  1. Wat een prachtig verhaal is dit geworden.
    Zo mooi verwoord.
    En precies zoals het is zonder dat u Annouk heeft gesproken

    Annita vander Weijden, moeder van Annouk

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *